در دهه‌های اخیر، پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که دسترسی به فضای سبز، حتی در مقیاس کوچک مانند حیاط خانه یا باغچه‌های خانگی، می‌تواند تأثیر عمیقی بر سلامت روان داشته باشد. حیاط سبز و درخت‌کاری شده نه‌تنها به ارتقاء کیفیت زندگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقش پیشگیرانه‌ای در برابر اضطراب، افسردگی و فرسودگی روانی ایفا کند.

چگونه طبیعت بر روان اثر می‌گذارد؟

کاهش اضطراب و استرس
حضور در فضاهای سبز موجب کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) و افزایش هورمون‌های آرام‌بخش مانند سروتونین می‌شود. فعالیت‌هایی مثل باغبانی، لمس خاک و نگاه کردن به درختان، مستقیماً با کاهش علائم افسردگی مرتبط‌اند.

بهبود تمرکز و خلق
مطالعات نشان می‌دهند افرادی که در خانه‌هایی با فضای سبز یا چشم‌انداز طبیعی زندگی می‌کنند، سطح تمرکز بالاتری دارند و احتمال ابتلا به افسردگی در آن‌ها کمتر است.

افزایش حس کنترل و رضایت
افرادی که با گیاهان و فضای سبز سروکار دارند، احساس تعلق، هدفمندی و شادکامی بیشتری تجربه می‌کنند. این اثر به‌ویژه در سالمندان و کسانی که زمان زیادی در خانه سپری می‌کنند، بسیار پررنگ است.

نمونه‌هایی از شواهد علمی
مرور نظام‌مند روی 22 مطالعه بین‌المللی نشان داد که فعالیت‌های باغبانی در خانه یا محله، به طور معناداری با کاهش اضطراب، افسردگی و افزایش حس رضایت از زندگی همراه است.

مطالعه‌ای در سال 2022 در مجله PLOS ONE نشان داد تنها چهار هفته باغبانی منظم می‌تواند نشانه‌های افسردگی را در زنان سالم کاهش دهد.

دانشگاه تگزاس A&M در گزارش رسمی خود اعلام کرد فعالیت‌هایی مانند کاشت درخت، آبیاری و طراحی فضای سبز می‌توانند به‌طور علمی در کاهش اختلالات روانی نقش مؤثر داشته باشند.

مطالعه‌ای در Frontiers in Public Health نشان داد که دسترسی به فضای سبز مسکونی (مانند حیاط یا باغچه) با کاهش خطر ابتلا به افسردگی و اختلالات اضطرابی همراه است.

و در پایان باید گفت،داشتن یک حیاط، باغچه یا حتی چند درخت در محیط زندگی می‌تواند سطح استرس را کاهش داده، به تمرکز کمک کند و خطر افسردگی را کاهش دهد. در دنیایی که زندگی شهری و فضای بسته غالب شده، احیای فضای سبز خانگی راهکاری ساده و اثربخش برای بازگرداندن سلامت روان و تعادل ذهنی است.